رشد تعداد زنان سرپرست خانوار و اقدامات موثر برای توانمندسازی این گروه

افزایش جمعیت زنان سرپرست خانوار و مشکلات اقتصادی و اجتماعی آنان سبب تمرکز برنامههای حمایتی بر این قشر شده است.
در سالهای اخیر، جمعیت زنان سرپرست خانوار با رشد قابل توجهی همراه بوده و این موضوع مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراوانی را به وجود آورده است. بر اساس آمارهای بینالمللی، بیش از ۶۶ درصد از فقرای جهان را زنان تشکیل میدهند. در حالی که بیش از دوسوم بار کاری جهان بر دوش زنان قرار دارد، فقط ۱۰ درصد از کل درآمد جهانی و یک درصد ثروت در اختیار آنان است.
توانمندسازی ویژه زنان، بهخصوص زنان سرپرست خانوار، به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار محسوب میشود. آمارها نشان میدهد تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی از ۱۸۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۲۷۸ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است. همچنین تعداد زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد از یک میلیون و ۱۵۶ هزار نفر در سال ۱۳۹۶ به بیش از یک میلیون و ۲۶۴ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است.
روند بیمهپردازی زنان سرپرست خانوار طی سالهای گذشته دستخوش تغییراتی بوده است. برای نمونه، تعداد زنان شهری سرپرست خانوار مشمول بیمه تأمین اجتماعی که تحت پوشش بهزیستی بودند، در سال ۱۳۹۶ معادل ۵۳ هزار نفر بود. این تعداد در سال ۱۴۰۱ به ۴۳ هزار نفر کاهش یافت اما در سال ۱۴۰۲ مجدداً به ۶۵ هزار نفر افزایش پیدا کرد.
مهدی متقیفر، معاون فرهنگی کمیته امداد اعلام کرد: زنان سرپرست خانوار علاوه بر حمایتهای مالی و خدمات اشتغالزایی به آموزشهای فرهنگی و روانشناختی نیز نیاز دارند. به همین منظور، کمیته امداد و مراکز وابسته سرمایهگذاری ویژهای در حوزه آموزش فرهنگی، مهارتآموزی و سبک زندگی برای این گروه انجام دادهاند.
در مراکز آموزشی کمیته امداد، مشاوره تحصیلی، شغلی، فردی و سبک زندگی ارائه میشود. این زنان پس از دستیابی به مهارتهای لازم میتوانند با دریافت وام اشتغال از بنیاد حیات کسبوکار خود را راهاندازی کنند و از حمایت این بنیاد برای فروش محصولات بهرهمند شوند.
معاون فرهنگی کمیته امداد خاطرنشان کرد: برنامههای این نهاد شامل آموزش سبک زندگی، فرهنگ کار، فرهنگ اشتغال و مهارتهای فرزندپروری ویژه زنان سرپرست خانوار است. با توجه به افزایش این گروه، بخش بزرگی از افراد تحت پوشش کمیته امداد را زنان تشکیل میدهند. متقیفر افزود: خدمات فقط به مادران بیوه یا مطلقه محدود نبوده و دختران مجردی که با مادران خود (بهویژه متولدین دهه شصت) زندگی میکنند و به دلایل فوت پدر، طلاق یا بدسرپرستی تحت پوشش هستند نیز از این برنامهها بهرهمند میشوند. برنامههایی در حوزه ازدواج، تحصیل، مهارتآموزی و توانمندسازی برای این دختران طراحی شده است.
وی بیان کرد: تلاش ما بر این است که گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال و حتی تا ۴۰ سال به طور خاص در آموزشها شرکت کنند تا با کسب مهارتهای لازم، امکان انتخاب آگاهانه در ازدواج و زندگی آینده برای آنان مهیا شود.
علاوه بر برنامههای کمیته امداد، طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با هدف حمایت همهجانبه فردی، اجتماعی و اقتصادی از این قشر، همافزایی میان دستگاهها و جلب مشارکت سازمانهای مردمنهاد، تسهیل فرآیند اشتغال و ایجاد امنیت شغلی پایدار در جریان است. اگرچه در سه برنامه نخست توسعه کشور توجه کافی به این موضوع نشده بود، اما از برنامه چهارم توسعه به بعد، حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار جایگاه ویژهای در برنامهریزیها یافته و امروزه به عنوان یک وظیفه قانونی بر عهده نهادهایی مانند کمیته امداد و سازمان بهزیستی قرار گرفته است.