راه‌اندازی رصدخانه انرژی و بهره‌برداری از سامانه‌های هوشمند برق تهران، صرفه‌جویی ۵ درصدی مصرف و الزام ادارات به استفاده از انرژی خورشیدی.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ در بیست‌ونهمین کنفرانس بین‌المللی شبکه توزیع نیروی برق اعلام کرد این شرکت به عنوان اولین شرکت توزیع برق خاورمیانه با تکیه بر سیاست‌های وزارت نیرو و شرکت توانیر، اقداماتی در راستای تحول دیجیتال و هوشمندسازی شبکه اجرا کرده است. این شرکت تأمین برق ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار مشترک را بر عهده دارد و انرژی لازم مراکز حیاتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پایتخت را تأمین می‌کند.
در میان اقدامات مهم اخیر، راه‌اندازی نخستین رصدخانه انرژی کشور بر اساس داده‌کاوی و تحلیل‌های هوشمند ذکر شد که با هدف تصمیم‌سازی دقیق در حوزه مصرف و مدیریت انرژی راه‌اندازی شده است. این رصدخانه امسال به عنوان قرارگاه کنترل مصرف انرژی آغاز به کار کرده و تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف برق داشته است. برای نخستین بار در صنعت برق ایران، با اجرای این طرح شاهد صرفه‌جویی ۵ درصدی انرژی بوده‌ایم که معادل تأمین برق ۵۰۰ هزار مشترک یا یک شهر دو میلیون نفری است. این کاهش مصرف معادل عملکرد یک نیروگاه هزار مگاواتی ارزیابی می‌شود.
همچنین سامانه‌ای مبتنی بر فناوری GIS با هدف افزایش رضایتمندی مشترکان و برقراری ارتباط دوسویه میان شرکت و مشترکان به بهره‌برداری رسیده که نقش مهمی در بهینه‌سازی مصرف و مدیریت هوشمند انرژی ایفا می‌کند. برنامه‌ریزی شده است تا تابستان آینده یک میلیون کنتور هوشمند نصب و مدیریت شود.
تهران بیش از ۵۰ هزار کیلومتر شبکه برق دارد که حدود ۳۳ درصد از شبکه برق کشور را شامل می‌شود. با راه‌اندازی یک مرکز هوشمند مدیریت دارایی‌های فیزیکی، کنترل وضعیت تأسیسات افزایش یافته و منجر به کاهش ۱۵ درصدی حوادث نسبت به سال قبل شده است.
اولین پارک آموزش تخصصی توزیع برق کشور به عنوان مرجع صنعتی و دانشگاهی راه‌اندازی و به عنوان ماکتی پیشرفته از شبکه برق مطرح شده است که توانایی ارائه آموزش مشابه کشورهای پیشرفته را دارد. امسال بیشترین تعداد مقالات نسبت به دوره‌های پیشین به این کنفرانس ارسال شد و مشارکت گسترده دانشگاه‌ها و مراکز علمی را به دنبال داشته است.
مدیرعامل شرکت همچنین اعلام کرد طبق قانون، تمامی ادارات و سازمان‌هایی که مشمول ماده ۵ قانون خدمات کشوری هستند باید تا پایان سال ۱۴۰۶، بیست درصد از مصرف برق خود را از انرژی خورشیدی تأمین کنند و تا آخر امسال اجرای ۱۰ درصد این تعهد الزامی است. حدود ۱۵ درصد از مصرف کل برق شهر تهران به نهادها و سازمان‌های دولتی اختصاص دارد که عمدتاً در ادارات مرکزی و ساختمان‌های بزرگ متمرکز است. اجرای طرح‌های خورشیدی در این مجموعه‌ها نقشی کلیدی در مدیریت پیک مصرف ایفا می‌کند.
بر اساس برنامه‌ریزی و با نظارت معاونت علمی و فناوری، بسیاری از ساختمان‌های بزرگ شهری موظف به تأمین ۲۰ درصد برق مصرفی خود از منابع خورشیدی تا پایان سال جاری شده‌اند. هم‌اکنون ۱۰ مگاوات انرژی خورشیدی در ادارات مختلف تهران نصب شده و پیشبینی می‌شود این ظرفیت تا چند ماه آینده به ۴۰ مگاوات و نهایتاً تا ۵۰ مگاوات افزایش یابد. به دلیل پراکندگی ادارات، نصب این سیستم‌ها اغلب به صورت پنل‌های ۲۰ تا ۵۰ کیلوواتی انجام شده و به کاهش بار شبکه برق در ساعات اوج مصرف منجر می‌شود.
در قالب طرح عدالت انرژی، مدارس، مساجد و منازل در بخش‌های مختلف پایتخت شناسایی شده‌اند و پیشبینی شده تا پیک مصرف تابستان آینده، بیش از ۲۰ هزار نقطه دیگر شهری مجهز به سامانه‌های خورشیدی شوند. میزان مصرف در مناطق تهران متفاوت و وابسته به نوع کاربری است، به طوری که بخش خانگی کم‌ترین و بخش‌های تجاری، اداری و صنعتی بالاترین میزان مصرف را دارند. نواحی مرکزی به دلیل تمرکز ادارات، بیشترین مصرف را دارند. منطقه ۲۲ و مناطق صنعتی اطراف شهر نیز به دلیل واحدهای تولیدی بزرگ مصرف بالایی دارند. در مناطق شمالی به رغم سهم بالای کاربری خانگی، ابعاد ساختمان‌ها و استفاده از سیستم‌های سرمایشی قوی موجب افزایش چشمگیر بار مصرفی شده است.
شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ تاکنون بیش از ۱۵۰ پست برق جدید را وارد مدار کرده و طبق برنامه‌ریزی تا پیش از پیک تابستان آینده ۲۰۰ پست دیگر نیز به شبکه توزیع افزوده خواهد شد. با این اقدامات، حدود ۱۰۰ مگاولت‌آمپر به ظرفیت شبکه افزوده می‌شود و بیش از ۲۰۰۰ طرح نوسازی و بازسازی در حال اجرا است که منجر به بهینه‌سازی بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر شبکه خواهد شد. این پروژه‌ها با اعتبار پنج هزار میلیارد تومان تا سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند.
در خصوص ظرفیت فعلی و میزان مصرف برق در تهران، اعلام شد در اوج مصرف، نیاز پایتخت به ۶ هزار مگاوات می‌رسد در حالی که ظرفیت منصوب در پست‌های توزیع به بیش از ۱۱ هزار مگاوات آمپر بالغ می‌شود. این موضوع نشان‌دهنده تأمین ظرفیت حدود دو برابر نیاز مصرفی و پایداری مطلوب شبکه برق تهران است.
