پلیس راهور پایتخت، اخیرا طرحی با عنوان ارسال پیامک هشدار آنی تخلف سرعت را به اجرا درآورده است. راهور تهران اعلام کرده است که این طرح را با هدف ارتقای ایمنی تردد و کاهش سرعت غیرمجاز ابه اجرا درآورده و امیدوار است که ادامه این طرح، موجب افزایش بازدارندگی در معابر پایتخت شود.
با توجه به اهمیت و به‌روزبودن این موضوع، می‌خواهیم در این مطلب از وبلاگ قبضیار، چرایی و چگونگی اجرای طرح ارسال پیامک هشدار آنی تخلف سرعت در تهران را بررسی کرده و آثار بالقوه و برخی چالش‌ها و پیشنهادات مربوط به آن را بررسی کنیم.
چرایی اجرای طرح
در ادامه این بخش، علت اجرای طرح هشدار آنی تخلف سرعت را بررسی می‌کنیم تا بیشتر با دلایل آن آشنا شوید.
افزایش سطح ایمنی تردد
رانندگی با سرعت مطمئنه یکی از دلایل اصلی افزایش سطح ایمنی تردد و کاهش تصادفات ناشی از سرعت بالا محسوب می‌شود. با اجرای این طرح، راننده فورا پیامک هشدار سرعت بالا را دریافت و رفتار پرخطر خود را کنترل میکند که در نهایت موجب کاهش تصادفات رانندگی می‌شود.
بازدارندگی رفتارهای پرخطر
اکبر اختیاری، سرپرست شرکت کنترل ترافیک تهران تاکید کرده است که:« بازخورد فوری اثر بازدارندگی قوی‌تری دارد.» وقتی پیامک لحظه‌ای کنترل سرعت برای راننده ارسال می‌شود، راننده نظارت مستقیم بر رانندگی خود را احساس میکند؛ در نتیجه دقت در رانندگی افزایش یافته و تمایل به رفتارهای پرخطر کاهش پیدا میکند.
حرکت به سمت سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل
با اجرای این طرح، تجربه رانندگی تحت نظارت واقعی و مستقیم راهور نیز تقویت شده است. نصب دوربین‌های سرعت‌سنج هوشمند و اتصال آنها به سامانه پیامکی تاثیر قابل توجهی در این موضوع داشته است.
این طرح چگونه کار میکند؟
بعد از آشنایی با دلایل این طرح، بهتر است کمی هم با نحوه اجرای طرح پیامک هشدار آنی تخلف سرعت نیز آشنا شوید. برای اجرای این طرح در سطح پایتخت از دوربین‌های ثبت تخلف هوشمند استفاده شده است، به این صورت که دوربین‌های ثبت تخلف سرعت در بزرگراه‌ها و معابر تهران نصب و فعال شده‌اند.
وقتی راننده‌ای سرعت غیرمجاز داشته باشد، سامانه هوشمندی که بر عملکرد این دوربین‌ها نظارت دارد، شماره تلفن راننده متخلف را شناسایی و پیامک هشدار برای او ارسال میکند. در پیامک ارسالی معمولا جمله «تخلف در حال بررسی است» ذکر می‌شود و جریمه نهایی پس از تایید پلیس صادر می‌شود. درصورت نتیجه‌بخش بودن این طرح، در مراحل بعدی، این طرح به سایر دوربین‌ها و سامانه‌های هوشمند نیز تعمیم داده خواهد شد تا نظارت گسترده‌تری اتفاق بیفتد.
انتظار میرود پس از اجرای این طرح، چه اتفاقاتی بیفتد؟
پلیس راهور و سامانه کنترل ترافیک تهران بزرگ، انتظار اثربخشی بالایی از اجرای این طرح دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش تخلفات سرعت
این طرح به‌تازگی در کشور ما اجرا شده است، اما نتایج به‌دست‌آمده از کشورهایی مانند امارات متحده عربی و کره جنوبی که مدت‌هاست این برنامه را اجرا می‌کنند، نشان می‌دهد اطلاع‌رسانی فوری به راننده می‌تواند تخلفات سرعت را بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش دهد.
ارتقای فرهنگ رانندگی
اطلاع‌رسانی آنی به راننده درصورت تخلف سرعت، در بلندمدت باعث اصلاح رفتار او در رانندگی می‌شود؛ در نتیجه این موضوع می‌تواند منجر به ارتقای سطح عمومی فرهنگ رانندگی شود.
افزایش بازدهی سامانه‌های هوشمند
موفقیت اجرای طرح هشدار آنی تخلف سرعت می‌تواند در سامانه‌های هوشمند کنترل ترافیک موثر باشد و در نهایت نیز منجر به اجرای سامانه سرعت متوسط شود.
چالش‌ها و سوالات مربوط به این طرح چه هستند؟
ممکن است سوالاتی درمورد این طرح در ذهنتان ایجاد شده باشد که در ادامه برخی از آنها را بررسی کرده‌ایم.
دقت ثبت تخلف
درست است که امکان خطا و اشتباه در تخلفات ثبت‌شده با دوربین وجود دارد، اما همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد، هشدار آنی برای راننده ارسال می‌شود، اما تایید نهایی تخلف مشروط به تایید پلیس راهور است. با این حال ممکن است نگرانی‌هایی هم در مورد این موضوع ایجاد شده باشد.
حریم خصوصی و داده‌ها
یکی دیگر از نگرانی‌های رانندگان حفظ حریم شخصی است، زیرا برای ارسال پیامک هشدار تخلف سرعت، سامانه دوربین راهور باید به شماره تلفن راننده دسترسی داشته باشد و نیاز به دقت قانونی دارد.
پذیرش و هماهنگی با رانندگان
اثربخشی این طرح زمانی افزایش پیدا میکند که رانندگان بپذیرند که پیامک ارسالی فقط جنبه هشدار دارد و به معنای ثبت تخلف و جریمه نیست؛ بنابراین اجرای آموزش‌های عمومی درباره این طرح می‌تواند اثرات مربوط به حس نگرانی یا شکایت‌های ناگهانی رانندگان را تا حد زیادی کاهش دهد.
زیرساخت فنی و نگهداری
نقص عملکرد دوربین‌ها یا خطای آنها در ثبت تخلفات تاثیر مستقیمی بر اعتماد رانندگان دارد؛ بنابراین باید به‌صورت مداوم بررسی شوند تا مشکلی در فرآیند اطلاع‌رسانی‌ها ایجاد نشود.
پیشنهادات قبضیار برای تسریع و ارتقای اجرای طرح
به منظور افزایش اثربخشی طرح هشدار آنی تخلف سرعت و ارتقای سامانه‌های اطلاع‌رسانی، پیشنهاداتی نیز مطرح شده است که به شرح زیر هستند:
- اطلاع‌رسانی گسترده: رسانه‌ها و سازمان‌های مرتبط باید اطلاع‌رسانی کنند که دریافت پیامک به معنای جریمه قطعی نیست، بلکه آغاز فرآیندی است برای بررسی تخلف.
- گزارش نتایج دوره‌ای: انتشار آمار کاهش تخلفات پس از اجرایی شدن طرح می‌تواند انگیزه‌ی رانندگان را برای رعایت بیشتر قوانین افزایش دهد.
- گسترش به معابر شهری: با موفقیت در بزرگراه‌ها، این طرح می‌تواند به معابر درون‌شهری، مخصوصاً مناطق پرحادثه، تعمیم یابد.
- ارتباط با طرح «سرعت متوسط»: اجرای طرح سرعت متوسط (محاسبه سرعت بین دو نقطه) می‌تواند بازدارندگی را بیشتر کند؛ طرح پیامک آنی می‌تواند مکمل خوبی باشد.
- بهره‌گیری از بازخورد رانندگان: دریافت بازخورد از کاربران (رانندگان) می‌تواند به بهبود فرایند، رفع مشکلات و خوشایندسازی بیشتر منجر شود.
سخن آخر
طرح «ارسال پیامک هشدار آنی تخلف سرعت» در تهران گامی مهم در جهت ارتقای ایمنی ترافیک و کاهش رفتارهای پرخطر رانندگی است. این طرح ضمن بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، توجه به روانشناسی راننده (اطلاع فوری) را نیز در بر دارد. در شرایطی که سرعت غیرمجاز همچنان عامل عمده تصادفات در تهران محسوب می‌شود، این اقدام می‌تواند تأثیر ملموسی داشته باشد. با این حال، موفقیت نهایی به اجرای دقیق و پایدار، رعایت حقوق رانندگان، و فرهنگ‌سازی همگانی وابسته است.
