رئیسجمهوری دستور بهبود کیفیت و کاهش مصرف سوخت خودروها ظرف یک سال را صادر کرد؛ اقدامات حکومت و خودروسازان در این زمینه تشریح شد.
در تاریخ ۲۵ آبان ماه، رئیسجمهوری در نشست هیات دولت ضمن تاکید بر ارتقای موتور خودروها و کاهش مصرف سوخت، وزیر صمت را موظف کرد تا در جلسهای با خودروسازان بهصراحت اعلام شود که در صورت عدم اصلاح و بهینهسازی موتور خودروها تا یک سال آینده، هیچ ارزی به آنها پرداخت نخواهد شد و مجوزی برای تولید نیز صادر نمیشود. رئیسجمهوری همچنین بر خرید و بهکارگیری فناوری روز دنیا توسط خودروسازان تاکید کرد و اعلام داشت که دولت در این مسیر حمایتهای لازم را ارائه خواهد داد. اولویت اصلی سیاستگذاری دولت تولید خودروهای ایمن و خودروهای برقی عنوان شد.
برای ارتقای کیفیت و کاهش مصرف سوخت در خودروها به انتقال فناوریهای مدرن و بروزرسانی توانمندیهای داخلی نیاز است. با وجود مشکلاتی همچون تحریمهای بینالمللی، استفاده از تجهیزات قدیمی، زیان انباشته و محدودیتهای قیمتگذاری از سوی خودروسازان، همزمان اقدامات و سیاستهایی برای افزایش کیفیت و تولید اتخاذ شده است که در این گزارش به آن پرداخته میشود.
در مقابل انتظار و مطالبه مردم و خریداران خودرو قرار دارد که همواره با هرگونه افزایش قیمت خودرو از طرف شرکتها، ارتقای کیفیت نیز خواستار شدهاند. از ابتدای امسال تاکنون، دو شرکت بزرگ خودروساز کشور چندین مرتبه قیمت خودروها را افزایش دادند که دلیل این افزایشها عمدتاً رشد قیمت مواد اولیه، بالا رفتن نرخ ارز و هزینههای تولید عنوان شده؛ با این حال، ارتقای کیفیت داخلی در مقایسه با خودروهای خارجی و تحقق حقوق مصرفکنندگان همچنان مهمترین دغدغه مردم باقی مانده است.
اقدامات اجرایی دولت برای ارتقاء کیفیت شامل تصویب آییننامه «ارتقای کیفیت تولید خودرو و کاهش مصرف سوخت» توسط هیات وزیران در سوم آبان بوده که همه زنجیره تولید، شامل طراحی، قطعهسازی، نوسازی، فروش و خدمات پس از فروش را مورد پایش و ارزیابی قرار میدهد. این آییننامه مکانیزم امتیازدهی مبنی بر کیفیت خودروهای تولید داخل را طی نظارتی جامع در دستور کار قرار داده است.
مرکز تست آلایندگی خودروهای سواری کشور نیز در ۱۱ آبان با حضور مدیران مربوطه در استان البرز افتتاح شد. با راهاندازی این مرکز، ایران نخستین بار صاحب زیرساخت آزمایش آلایندگی استاندارد یورو ۶ شد و امکان سنجش ذرات معلق ۲.۵ و ۱۰ میکرون برای خودروهای سواری ایجاد شده است. بر اساس مقررات اعلامی دستگاههای نظارتی، تمام خودروهایی که در ایران شمارهگذاری میشوند باید آزمونهای آلایندگی را بگذرانند و قطعات کلیدی آنها مانند کاتالیست باید استاندارد باشند. نتایج این آزمونها برای صدور مجوز شمارهگذاری به دستگاه انتظامی ارسال میشود.
مساله کیفیت و مصرف سوخت به خودروهای در خط تولید محدود نمیشود. طبق گزارش ستاد نوسازی ناوگان حملونقل ایدرو، هماکنون نزدیک به ۴۲ میلیون دستگاه خودرو و موتورسیکلت در کشور تردد دارند که حدود ۲۲ میلیون دستگاه یا معادل ۵۲ درصد ناوگان مرز فرسودگی را رد کردهاند. فقط خودروهای سواری و وانت فرسوده سالانه ۸.۳ میلیارد لیتر بنزین مصرف میکنند که باعث هدررفت منابع ارزی میشود. با جایگزینی این خودروها با مدلهای دوگانهسوز یا برقی، امکان صرفهجویی تا ۷ میلیارد دلار و ۷۰ درصد کاهش ناترازی بنزین در کشور فراهم خواهد شد.
تولید خودرو با مصرف سوخت پایین و قدرت موتوری حداکثری، هدف سیاستگذاریهای جدید است، زیرا با تولید سالانه نزدیک به یک میلیون خودرو انتظار میرود محصولات داخلی بر اساس استانداردهای جهانی و با کمترین مصرف سوخت عرضه شوند.
مدیرعامل ایرانخودرو اعلام کرد که این گروه صنعتی برنامههای راهبردی برای کاهش مصرف سوخت را از اواخر سال گذشته و همزمان با خصوصیسازی آغاز کردهاست. وی تاکید کرد موفقیت این برنامه مستلزم همکاری هماهنگ دولت و خودروسازان است. طبق اعلام اجرایی، کاهش مصرف بنزین به سه اقدام اصلی وابسته است که شامل اصلاح قیمت انرژی، اسقاط خودروهای فرسوده و ارتقای پلتفرم و موتور خودروهای جدید است. هماکنون ۲.۵ میلیون خودروی کاربراتوری با مصرف بالای ۱۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر تردد میکنند و حذف این ناوگان برای موفقیت طرح کاهش مصرف سوخت ضروری عنوان شد.
پایین بودن اکتان سوخت موجود نیز از عوامل افزایش مصرف و آلایندگی و آسیب بالای موتورهای خودروها معرفی شد و ارتقاء آن ضروری دانسته شد. مدیرعامل ایرانخودرو خاطرنشان کرد فناوری موتور احتراقی به حد نهایی خود رسیده و کاهش واقعی مصرف سوخت وابسته به تولید خودروهای هیبریدی خواهد بود. برنامه توسعه خودروهای هیبرید از سال گذشته در ایرانخودرو آغاز شده و اجرای آن به حمایت دولت در تامین ارز و سرمایهگذاری نیاز دارد. برای ساخت باتری این خودروها نیز سرمایهگذاری ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلاری لازم است که ایرانخودرو آمادگی اجرای آن را دارد اما تامین ارز آن به حمایت دولت بستگی دارد.
نتایج تست میدانی نشان میدهد مصرف سوخت خودروهای هیبریدی بیش از ۳۵ درصد کمتر از نمونههای بنزینی است و میتوان با فناوری هیبریدی، مصرف را به کمتر از ۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر رساند. برنامه ایرانخودرو در سال آینده، تولید روزانه هزار دستگاه خودرو هیبریدی و افزایش آن تا دو هزار دستگاه در پایان سال است. تولید گیربکس هیبرید کامل در کشور نیازمند ۲۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری است و در صورت تحقق، ایران ششمین کشور تولیدکننده این گیربکسها خواهد بود.
برنامههای تکمیلی این شرکت شامل تولید انبوه خودرو تارا هیبریدی از نیمه دوم سال آینده، ظرفیتسازی ۱۵ هزار دستگاه خودرو هیبریدی در فاز اول (قابل افزایش تا ۲۵۰ هزار دستگاه بر اساس ظرفیت بازار) و تبدیل پلتفرمهای داخلی نظیر تارا و ریرا به نسخههای هیبریدی است. مدیرعامل ایرانخودرو همچنین خواستار مشوقهایی نظیر حذف مالیات بر ارزش افزوده یا یارانه خرید برای مصرفکنندگان خودروهای هیبریدی شد تا اختلاف قیمت این خودروها با مدلهای بنزینی که بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار است، جبران گردد. او تاکید کرد تحقق اهداف کاهش مصرف سوخت منوط به انجام همزمان وظایف حاکمیتی است تا کشور به صادرکننده بنزین بدل شود.
در گروه خودروسازی سایپا نیز گامهای نوینی برای توسعه پلتفرم و قوای محرکه برداشته شده است. قائممقام مدیرعامل سایپا خبر داد که پروژه تولید نسل جدید موتورهای ملی بهمنظور کاهش مصرف سوخت، افزایش بهرهوری و تحقق خودکفایی آغاز شده و نخستین نمونه آن از سال آینده بر روی محصولات این شرکت نصب خواهد شد. براساس اعلام مسئولان، خانواده موتورهای جدید سایپا که با همکاری مشترک مگاموتور و مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا طراحی شده، قابلیت مصرف سوخت با CNG را دارند که این ویژگی نقش موثری در کاهش مصرف بنزین و کنترل آلودگی ایفا میکند.
به گفته این مقام، در حال حاضر حدود هشت میلیون خودروی سواری فرسوده در کشور تردد میکنند که ضمن مصرف بالای سوخت، سهم بالایی در آلودگی هوا دارند. پروژه توسعه خانواده موتورهای جدید سایپا در سه نسخه تنفس طبیعی، توربوشارژ و توربوشارژ GDI برای گروه خودروهای اقتصادی، میانرده و هیبریدی طراحی شده و پیشبینی میشود بیش از ۶۰ درصد خودکفایی در این خانواده موتور حاصل گردد. ظرفیت تولید سالانه این موتورها بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه اعلام شد و اولین نمونه این خانواده از سال آینده بر محصولات نصب میشود و خطوط تولید آن طی ۱۸ ماه آینده تکمیل خواهد شد.
توسعه فناوری و رسیدن به تولید اقتصادی و تیراژ بالا از اهداف سایپا ذکر شده است و در صورت مشارکت سایر خودروسازان، منافع آن برای کل صنعت خودرو کشور چشمگیر خواهد بود. با توجه به محدودیتهای زیرساختی کشور، فناوری هیبریدی (HEV) به عنوان گزینه مطلوب کوتاهمدت و میانمدت انتخاب شده و پروژه خودرو پلاگینهیبریدی با برد ۱۲۰۰ کیلومتر و فناوری کممصرف و سازگار با محیط زیست نیز آغاز و در نمایشگاه موتور تهران رونمایی شد. موتورهای جدید مگاموتور شامل مدلهای M۱۵K، N۲۰، N۲۵، ME۱۶، D۲۰ TGDI به زودی وارد تولید میشوند.
