لزوم انجام معاینه فنی خودروها، روند اجرایی و نظارتی این فرآیند، و نقش مراکز مربوطه در کاهش تصادفات و آلودگی هوا تشریح شد.
سید محمدمهدی میرزایی قمی، مدیرعامل ستاد معاینه فنی، درباره ضرورت معاینه فنی خودروها و بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های قانونی جهت الزام به دریافت گواهی معاینه فنی اظهار کرد: حدود پنجاه سال است که انجام معاینه فنی در کشور اجرایی می‌شود و از سال ۱۳۷۹ با افتتاح نخستین مرکز مکانیزه در پارک سوار بیهقی، این فرایند مکانیزه توسط شهرداری تهران آغاز شد.
او افزود: معاینه فنی دارای دو بُعد اصلی است؛ جنبه اول مربوط به کنترل حاکمیتی بوده که در بسیاری از کشورها برای تطابق خودرو با مقررات ایمنی و محدودیت‌های انتشار گازهای آلاینده اجرا می‌شود. خودروها هنگام تولید استاندارد خاصی را رعایت می‌کنند و برای داشتن اجازه تردد، باید شرایط ایمنی و زیست‌محیطی اولیه را حفظ کنند. معاینه فنی دوره‌ای خودروها در قوانین موجود نیز به همین منظور پیش‌بینی شده است.
میرزایی قمی خاطرنشان کرد: مراکز معاینه فنی بخش‌های آزمایشگاهی مورد اعتماد هستند که شهروندان می‌توانند از وضعیت سلامت فنی خودروهای خود مطلع شوند. افزون بر قوانین، شهروندان نیز به لحاظ مسئولیت اجتماعی باید در حفظ سلامت خود و جامعه مشارکت داشته باشند. انجام معاینه فنی و رعایت نگهداری مناسب از خودرو به‌عنوان مشارکت شهروندان با هدف ارتقای سلامت شهر و کاهش تصادفات و آلودگی هوا اهمیت زیادی دارد.
به گفته وی، معاینه فنی دارای ضوابط و چارچوب قانونی مشخصی در فرآیند اجرا و نحوه نظارت است و تمامی ارکان، اعم از اجرا تا برخورد با تخلفات مراکز، مطابق قوانین عمل می‌کنند. در خصوص نحوه نظارت بر صدور معاینه فنی، طبق آیین‌نامه اجرایی مصوب سال ۱۳۹۳، مسئولیت هدایت و کنترل مراکز معاینه فنی برعهده ستادهای معاینه فنی خودرو واقع شده که این ستادها از سه رکن شهرداری، پلیس راهنمایی و رانندگی و سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل می‌شوند. همچنین کارگروه استانی وزارت کشور نیز بر عملکرد این ستادها نظارت عالیه دارد.
وی یادآوری کرد که ستاد معاینه فنی خودروهای تهران تنها مسئولیت نظارت بر مراکز داخل شهر تهران را برعهده دارد. بخشی از مراکز معاینه فنی شهر تهران متعلق به شهرداری و تحت مدیریت مستقیم ستاد معاینه فنی است. سایر مراکز که تحت مالکیت بخش خصوصی فعالیت می‌کنند، با حضور ناظران مقیم از سوی ستاد، مورد بررسی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، تمامی مراکز به وسیله دوربین‌های نظارتی نیز مورد رصد و پایش مستمر قرار دارند.
میرزایی قمی اعلام کرد که در سال گذشته، تمامی خطوط معاینه فنی مراکز وابسته به شهرداری تهران نوسازی شده و سامانه‌های نرم‌افزاری برای کنترل و صحت اجرای آزمون‌های معاینه فنی بهبود یافته است. این اقدامات باعث شده که عملکرد صحیح مراکز معاینه فنی شهر تهران برجسته و مورد تایید دستگاه‌های نظارتی باشد.
در زمینه کنترل و پایش معاینه فنی وسایل نقلیه، گواهی معاینه فنی خودروهای مشمول، از طریق دو روش مکانیزه توسط دوربین‌های شهری و نظارت فیزیکی پلیس بررسی می‌شود. خودروهای فاقد معاینه فنی لازم، در صورت تردد روزانه، صرفاً به دلیل نداشتن گواهی معتبر معاینه فنی با جریمه ۱۰۰ هزار تومانی مواجه خواهند شد.
همچنین بر اساس قانون، ارائه گواهی معاینه فنی معتبر یکی از مدارک الزامی هنگام معامله خودرو به شمار می‌رود و این مسیر نیز به عنوان راهکنش دیگر برای کنترل رعایت معاینه فنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
