میانگین هفتگی ۶ کشته بر اثر سرعت غیرمجاز در تهران؛ دوربین‌های سرعت نسل جدید تا پایان ۱۴۰۴ برای افزایش نظارت نصب می‌شوند.
پدیده لایی‌کشی و مسابقه سرعت میان رانندگان به ویژه جوانان در خیابان‌ها و بزرگراه‌های تهران، همچنان یکی از نگرانی‌های جدی در حوزه ایمنی ترافیک محسوب می‌شود. این رفتار پرخطر، علاوه بر ایجاد تهدید برای جان رانندگان و سرنشینان، خسارات مالی قابل توجهی نیز رقم می‌زند و در بسیاری موارد، با حوادث مرگبار همراه است. در حالی که شعار «سرعت جذاب است اما به چه قیمت؟» بارها تکرار شده، مقامات تاکید دارند رعایت سرعت مجاز باید همچون بستن کمربند ایمنی به یک عادت تبدیل شود تا از افزایش آمار تصادفات مرگبار جلوگیری شود.
علی‌رغم تلاش‌های پلیس و سایر نهادهای مسئول برای کنترل رفتارهای پرخطر، آمارها نشان می‌دهد تهران هر هفته به‌طور متوسط شش نفر را بر اثر تصادفات رانندگی از دست می‌دهد که بخش عمده‌ای از این حوادث به دلیل سرعت غیرمجاز، به‌ویژه در بزرگراه‌ها، رخ می‌دهد.
سرعت بالا در هنگام رانندگی، علاوه بر خسارت مالی، اغلب منجر به وقوع سوانح غیرقابل جبران و مرگبار می‌شود. تصاویر و اخبار متعدد از تصادفات، بارها ثابت کرده که سرعت زیاد همواره مساوی با تهدید جدی جان انسان‌ها است. با این وجود، برخی رانندگان تصور می‌کنند در نقاط فاقد دوربین و نظارت می‌توانند با سرعت بالاتر رانندگی کنند و این کار را بدون توجه به عواقب انجام می‌دهند.
یکی از رانندگان با سابقه ۳۰ سال رانندگی اعلام کرد که همیشه با سرعت منطقی رانندگی می‌کند و معتقد است وجود یا عدم وجود دوربین نباید مبنای تعیین سرعت باشد. در مقابل، راننده دیگری به هیجان بالا و لذت سرعت زیاد در اتوبان‌ها به‌ویژه شب‌ها اشاره کرد و دلیل روی آوردن به این رفتارها را کمبود تفریحات و سرگرمی برای جوانان دانست؛ او اظهار داشت تاکنون مشکلی برای خود و دوستانش در این زمینه پیش نیامده است.
در شرایطی که برخی نبود دوربین‌ها را فرصتی برای سرعت غیرمجاز می‌دانند، پلیس معتقد است جریمه و کنترل توسط دوربین‌های ثبت تخلف نقش مهمی در بازدارندگی این پدیده دارد. با این حال، بخش قابل توجهی از دوربین‌های نظارتی فعلی غیرفعال یا از مدار خارج شده است. آذرماه سال گذشته، نخستین دوربین رادارگان در تهران رونمایی شد که با دقت و صحت بالا توانایی ثبت تخلفات سرعت خودروها در بزرگراه‌ها را داراست. طبق اظهارات پلیس، این دوربین پرتابل و پیشرفته، کار نظارت برخط و آنلاین همه خطوط بزرگراهی را انجام می‌دهد و به محض ثبت تخلف، طی مدت کوتاهی پیامک مربوط به تخلف به تلفن همراه راننده ارسال می‌شود.
اگرچه تعداد دوربین‌های تحویلی هنوز کم است، بر اساس اعلام پلیس، از تاریخ ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۳ تا نخستین روز فروردین سال جاری، دوربین‌های لیزرگان و رادارگان موفق به شناسایی و ثبت بیش از ۳۷ هزار تخلف حادثه‌ساز شامل سرعت، سبقت و حرکات مارپیچ در سطح شهر تهران شده‌اند.
اما تعداد محدود دوربین‌ها نمی‌تواند پاسخگوی حجم تخلفات باشد. طبق اعلام مسئولان، در تهران مجموعا ۳۷۰ دوربین ثبت تخلف سرعت غیرمجاز و سبقت وجود دارد اما در حال حاضر تنها ۱۱۱ دستگاه فعال است. مدیریت ترافیک شهر تهران علت این موضوع را قدیمی شدن فناوری دوربین‌ها و مشکلات شرکت بهره‌بردار عنوان کرده است، که به دلیل عدم دریافت تاییدیه پلیس، بعضی از این سامانه‌ها از مدار خارج شده‌اند.
با این وجود، شهرداری تهران طرح گسترده‌ای برای نوسازی سامانه‌های کنترل سرعت در دست اجرا دارد. طبق برنامه‌ریزی انجام شده، ۶۰۰ دوربین نسل جدید تا پایان سال ۱۴۰۴ در بزرگراه‌ها و معابر پرتردد پایتخت نصب خواهد شد. این دوربین‌ها علاوه بر جایگزینی سامانه‌های فرسوده، پوشش نظارتی سطح شهر را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند.
- تجهیزات مربوط به این دوربین‌ها تا پایان خردادماه سال جاری تامین و تاکنون ۵۰ سامانه نسل جدید به صورت فعال در معابر شهر نصب شده‌اند.
- ویژگی شاخص این نسل جدید، امکان محاسبه سرعت متوسط خودروها در مسیرهای بزرگراهی است و مطابق اعلام مدیران ترافیکی، این فناوری می‌تواند عبور خودروها از دو نقطه را ثبت کرده و سرعت میانگین آن‌ها را محاسبه کند.
- با استفاده از این فناوری، دیگر امکان کم کردن لحظه‌ای سرعت هنگام نزدیک شدن به دوربین و ادامه مسیر با سرعت غیرمجاز وجود ندارد.
- نرم‌افزار دوربین‌های جدید ساخت داخل بوده و با سخت‌افزارهای خارجی سازگار است.
مسئولان شهری و پلیس امیدوارند که با بهره‌برداری کامل از این سامانه‌ها تا پایان سال ۱۴۰۴، میزان تصادفات ناشی از سرعت غیرمجاز در تهران کاهش چشمگیری پیدا کند و همچنین فرهنگ رانندگی ایمن در پایتخت ارتقا یابد. نوسازی سامانه‌های نظارت ترافیکی نه‌تنها به عنوان ابزاری برای اعمال قانون، بلکه راهکاری مؤثر در حفظ جان انسان‌ها است؛ جان‌هایی که در اثر چند ثانیه بی‌احتیاطی ممکن است برای همیشه از دست بروند.
