افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه، الزام بازگشت به شغل سابق و کاهش سن بازنشستگی برای مادران شاغل در قانون جدید مورد تأکید قرار گرفته است.
آرمین افشاری‌پور، وکیل پایه‌یک دادگستری، بیان کرد افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه و الزام کارفرمایان به بازگرداندن مادران به شغل قبلی خود موجب طرح پرسش‌های متعددی در میان جامعه شده است. این موضوع‌ها شامل نحوه استفاده از مرخصی، پرداخت حقوق، دورکاری اجباری و تأثیر بر بازنشستگی می‌شود و یکی از دغدغه‌های مهم مادران شاغل و مدیران به شمار می‌آید.
بر اساس ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مدت مرخصی زایمان به ۹ ماه افزایش یافته و مادر با درخواست می‌تواند دو ماه پایانی این مرخصی را در ماه‌های آخر بارداری استفاده کند. برای بهره‌مندی از این مرخصی، داشتن حداقل ۶۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی در سال منتهی به زایمان کافی است.
طبق مقررات جدید، کارفرمایان موظف هستند حداقل چهار ماه دورکاری برای مادران بارداری که امکان انجام شغل خود به صورت دورکاری دارند، فراهم کنند. مطابق با همین قانون، دولت پرداخت حقوق مادران را در ایام مرخصی زایمان تضمین می‌کند و در صورت اختلال در فعالیت بخش خصوصی، هزینه‌های تحمیل‌شده به کارفرما با تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسط دولت جبران می‌شود.
افشاری‌پور با استناد به تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون کار اعلام کرد پس از اتمام مرخصی زایمان، زنان شاغل باید به جایگاه شغلی قبلی خود بازگردند و مدت مرخصی جزو سابقه خدمت آنان محسوب می‌شود. در صورت امتناع کارفرما از بازگرداندن مادر به همان شغل یا جایگاهی هم‌تراز، امکان ثبت شکایت از طریق هیأت‌های حل اختلاف وزارت کار وجود دارد. انتقال شغلی طبق قانون مجاز است اما کاهش رتبه شغلی برای مادران مجاز شناخته نشده است.
وی همچنین اشاره کرد با وجود الزامی بودن مرخصی زایمان، قانون تنها به حقوق مادران پرداخته و درباره چالش‌های کارفرمایان از جمله جذب نیرو یا پرداخت حقوق در دوره مرخصی اظهار نظر مستقیمی نکرده است. با این حال، منابع انسانی و جایگزینی کارکنان موقت مطابق با ضوابط قانون کار انجام می‌گیرد و استخدام موقت به صورت اختیاری مجاز نیست.
قانون هیچ محدودیتی برای تعداد دفعات استفاده مادران از مرخصی زایمان تعیین نکرده است. همچنین بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مادران شاغل که از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون صاحب فرزند شوند، برای هر فرزند تا یک سال کاهش سن بازنشستگی خواهند داشت و در صورت داشتن فرزند سوم یا بیشتر، این کاهش به یک و نیم سال می‌رسد.
- حداقل سن بازنشستگی برای مادران دارای یک فرزند: ۴۲ سال
- حداقل سن بازنشستگی برای مادران دارای دو فرزند: ۴۱ سال
- حداقل سن بازنشستگی برای مادران دارای سه فرزند یا بیشتر: ۴۰ سال
- شرط لازم: حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت بیمه
- مستمری بازنشستگی بر اساس سنوات پرداخت حق بیمه محاسبه خواهد شد.
