در تصادف با خودروهای نامتعارف (خودروهای لوکس و گران‌قیمت)، سقف تعهد بیمه شخص ثالث محدود است و بیمه تنها تا حد مشخصی خسارت را جبران می‌کند. آگاهی از این محدودیت‌ها و مراحل قانونی دریافت خسارت می‌تواند از مشکلات مالی و اختلافات حقوقی جلوگیری کند. در این مقاله به تعریف خودروی نامتعارف و بررسی پوشش بیمه ثالث در برخورد با خودروهای نامتعارف می‌پردازیم.
خودروی نامتعارف چیست؟
خودروی نامتعارف به زبان ساده، خودرویی است که قیمت آن از سقف تعیین‌شده در قوانین بیمه شخص ثالث بالاتر باشد. قانون‌گذار برای اینکه خسارت‌ها در تصادفات قابل مدیریت باشد، یک محدوده قیمتی برای خودروهای متعارف تعیین کرده و خودروهایی که ارزش آن‌ها بیشتر از این سقف باشد، در گروه نامتعارف قرار می‌گیرند.
تعریف خودروی نامتعارف از نگاه بیمه
بر اساس قوانین بیمه مرکزی، خودروهایی که ارزش آن‌ها بیش از ۵۰ درصد دیه کامل در ماه‌های حرام باشد، نامتعارف محسوب می‌شوند. با توجه به اینکه دیه کامل انسان در ماه‌های حرام ۲ میلیارد و ۱۳۳ میلیون تومان است، اگر قیمت خودرویی بیش از ۱ میلیارد و ۶۶ میلیون تومان باشد، نامتعارف تلقی خوهد شد.
قوانین کلی در تصادف با خودروی نامتعارف
تصادف با یک خودروی نامتعارف، قوانین خاص خود را دارد. دلیل این تفاوت هم این است که هزینه تعمیر یا تعویض قطعات چنین خودروهایی بسیار بیشتر از سقف تعهدات شرکت‌های بیمه است. به همین خاطر قانون بیمه شخص ثالث برای این شرایط چارچوب مشخصی در نظر گرفته است. در تصادف با خودروی لوکس یا نامتعارف، شرکت بیمه فقط تا سقف تعیین‌شده در قانون، خسارت را جبران می‌کند و پرداخت مابقی خسارت بر عهده راننده مقصر خواهد بود.
تفاوت با خودروهای عادی در پرداخت خسارت
تفاوت پوشش بیمه شخص ثالث در تصادف با خودروی متعارف و غیرمتعارف به شرح زیر است:
- در خودروهای عادی (متعارف): خسارت معمولا به‌طور کامل توسط بیمه پرداخت می‌شود.
- در خودروهای نامتعارف: بیمه فقط تا سقف ارزش خودروی متعارف پرداخت می‌کند و مابقی خسارت، از راننده مقصر مطالبه می‌شود.
سقف تعهد بیمه در تصادف با خودروی نامتعارف
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام تصادف با خودروهای لوکس و گران‌قیمت باید بدانید، موضوع سقف تعهد بیمه است. در واقع شرکت‌های بیمه موظف‌اند خسارت را جبران کنند؛ اما نه به‌طور کامل برای خودروهای نامتعارف؛ بلکه فقط تا حد مشخصی که قانون تعیین کرده است.
شرکت‌های بیمه درصورت وقوع تصادف با خودروهای نامتعارف، فقط تا سقف تعیین‌شده (۱ میلیارد و ۶۶ میلیون تومان) خسارت را پرداخت می‌کنند و مابقی خسارت بر عهده راننده مقصر خواهد بود.
اگر با خودروی نامتعارف تصادف کنیم، چه کنیم؟ (راهنمای عملی)
تصادف با یک خودروی لوکس یا گران‌قیمت می‌تواند استرس‌زا باشد، چون هزینه تعمیرات آن بسیار بالاست. اما اگر طبق قانون و مراحل درست عمل کنید، هم خسارت ازطریق بیمه پرداخت می‌شود و هم احتمال بروز اختلاف و دردسرهای حقوقی کاهش پیدا می‌کند.
۱. تماس با پلیس و دریافت کروکی
در تصادفاتی که خسارت وارده در آن‌ها کمتر از ۵۳ میلیون تومان است و بین دو طرف در تعیین مقصر اختلافی وجود ندارد، نیازی به ارائه کروکی نیست؛ اما ازآنجایی‌که در تصادف با خودروهای لوکس، معمولا میزان خسارت بیشتر از مبلغ مذکور است، برای ترسیم کروکی باید با پلیس راهور تماس گرفته شود؛ بنابراین:
- در تصادف با خودروی نامتعارف، اولین اقدام تماس با پلیس راهنمایی و رانندگی است.
- مامور پلیس با حضور در صحنه، کروکی یا گزارش تصادف را تنظیم می‌کند.
- داشتن کروکی برای دریافت خسارت از بیمه ضروری است و بدون آن معمولا بیمه‌ها خسارت کامل نمی‌پردازند.
۲. گزارش به شرکت بیمه
بعد از ترسیم کروکی، نوبت به گزارش به شرکت بیمه می‌رسد:
- پس از دریافت کروکی، راننده مقصر باید حادثه را به شرکت بیمه خود اطلاع دهد.
- شرکت بیمه با بررسی مدارک (کارت خودرو، بیمه‌نامه، کروکی پلیس) روند ارزیابی خسارت را آغاز می‌کند.
- توصیه می‌شود گزارش حادثه در کمتر از ۵ روز کاری به بیمه ارائه شود تا مشکلی در پرداخت خسارت ایجاد نشود.
۳. دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث
مالک خودروی زیان‌دیده می‌تواند با مراجعه به شرکت بیمه مقصر، خسارت خود را دریافت کند (بیمه فقط تا سقف ارزش خودروهای متعارف خسارت را پوشش می‌دهد).
۴. پرداخت اضافه خسارت توسط مقصر (در صورت بالاتر بودن هزینه تعمیر)
اگر هزینه تعمیرات خودروی نامتعارف از سقف تعهد بیمه بیشتر باشد، مابقی هزینه به عهده راننده مقصر است و مالک خودروی زیان‌دیده می‌تواند این مبلغ را از مقصر مطالبه کند. درصورت امتناع راننده مقصر، امکان طرح دعوی حقوقی و دریافت مبلغ اضافی ازطریق دادگاه وجود دارد.
مثال واقعی از تصادف با خودروی نامتعارف
فرض کنید یک خودروی پراید با یک خودروی لوکس مثل پورشه ماکان تصادف می‌کند. در این حادثه پراید به‌عنوان مقصر شناخته می‌شود.
- مرحله اول: پلیس در صحنه حاضر شده و کروکی تصادف را تنظیم می‌کند.
- مرحله دوم: راننده پراید حادثه را به شرکت بیمه شخص ثالث خود گزارش می‌دهد.
- مرحله سوم: شرکت بیمه با بررسی خسارت واردشده به پورشه، حداکثر تا سقف ارزش خودروهای متعارف (۱ میلیارد و ۶۶ میلیون تومان) خسارت پرداخت می‌کند.
اما مشکل از اینجا شروع می‌شود:
- هزینه واقعی تعمیر پورشه ۳ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
- بیمه فقط (۱ میلیارد و ۶۶ میلیون تومان) پرداخت می‌کند.
- مالک پورشه می‌تواند مابقی خسارت را مستقیما از راننده پراید مطالبه کند.
- در صورت ناتوانی راننده مقصر در پرداخت، موضوع می‌تواند به دادگاه کشیده شود.
این مثال نشان می‌دهد چرا آگاهی از قوانین تصادف با خودروهای نامتعارف اهمیت دارد و چرا رانندگان باید به سقف تعهد بیمه شخص ثالث خود توجه ویژه داشته باشند.
توصیه‌های قبضیار در تصادف با خودروهای نامتعارف
از آنجا‌که قیمت خودرو و قطعات یدکی به‌دلیل شرایط تورمی مدام در حال افزایش است، می‌توان با استفاده از بند «افزایش سرمایه» و دریافت الحاقیه، پوشش بیمه بدنه را متناسب با ارزش جدید خودرو به‌روز کرد. برای مثال اگر در زمان صدور بیمه‌نامه، ارزش یک خودروی نامتعارف ۱ میلیارد و ۶۶ میلیون تومان ثبت شده باشد و در ادامه ارزش آن به ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برسد، دارنده بیمه‌نامه می‌تواند با پرداخت حق بیمه اضافی و دریافت الحاقیه، سقف پوشش خسارت بیمه بدنه را افزایش دهد؛ بنابراین اگر خودروی شما نامتعارف باشد و در تصادفی طرف مقابل مقصر شناخته شود؛ اما سقف تعهد بیمه شخص ثالث او کمتر از میزان خسارت وارده به خودرویتان باشد، در این شرایط می‌توانید برای جبران باقی خسارت از بیمه بدنه خود کمک بگیرید.
پرسش‌های متداول درباره قوانین تصادف با خودروی نامتعارف
۱. آیا بیمه ثالث تمام خسارت خودروهای نامتعارف را می‌پردازد؟
خیر. شرکت بیمه فقط تا سقف ارزش روز خودروهای متعارف (که هر سال توسط بیمه مرکزی اعلام می‌شود) خسارت را پرداخت می‌کند؛ اگر هزینه تعمیر بیشتر باشد، مابقی آن بر عهده راننده مقصر است.
۲. اگر خسارت بیشتر از سقف بیمه باشد، تکلیف چیست؟
در چنین شرایطی، مالک خودروی زیان‌دیده می‌تواند مازاد خسارت را از راننده مقصر مطالبه کند یا به شرکتی که بیمه بدنه خود را از آنجا تهیه کرده است، مراجعه کند.
۳. آیا راننده غیرمقصر هم باید هزینه‌ای پرداخت کند؟
خیر. راننده غیرمقصر هیچ مسئولیتی برای پرداخت خسارت ندارد، تنها محدودیت این است که بیمه همه خسارت او را پوشش نمی‌دهد و فقط تا سقف خودروهای متعارف خسارت پرداخت می‌شود.
جمع‌بندی
تصادف با یک خودروی نامتعارف، به‌ویژه خودروهای لوکس و گران‌قیمت، می‌تواند هزینه‌های سنگینی به‌دنبال داشته باشد. طبق قانون بیمه شخص ثالث، شرکت‌های بیمه فقط تا سقف ارزش خودروهای متعارف خسارت را جبران می‌کنند و اگر هزینه تعمیرات بیشتر باشد، مازاد آن بر عهده راننده مقصر خواهد بود.
بنابراین آشنایی با این قوانین برای هر راننده‌ای ضروری است؛ چه به‌عنوان مقصر حادثه و چه به‌عنوان فرد زیان‌دیده. داشتن بیمه معتبر، گزارش سریع حادثه به پلیس و اطلاع‌رسانی به شرکت بیمه از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند از پیچیده‌تر شدن ماجرا جلوگیری کند.
در نهایت، آگاهی و پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. رانندگان باید بدانند که رعایت قوانین راهنمایی‌ورانندگی نه‌تنها از بروز تصادفات جلوگیری می‌کند، بلکه مانع گرفتار شدن در مشکلات مالی سنگین ناشی از تصادف با خودروهای نامتعارف می‌شود.
اگر به دنبال اطلاعات کامل‌تر درباره امور مرتبط با خودرو هستید، می‌توانید به سامانه قبضیار مراجعه کنید.
